Εκεί που δεν ανθίζουν λουλούδια γιατί δεν υπάρχει φως. Εκεί που κατοικεί το Σκότος. Εκεί δεν ζει τίποτα κι οι άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί...δεν ζουν, δεν υπάρχουν. Δεν έχουν πια λόγο να υπάρξουν, για τίποτε και για κανέναν αφού όλα τα έχουν χάσει... Εκεί στο Έρεβος ζουν αυτοί που έχασαν για πάντα το νόημα της ζωής...
Τα γέλια των παιδιών τους, τις αγκαλιές των γυναικών και των αντρών που αγάπησαν. Τις μυρωδιές από τους κόρφους των μανάδων τους, τα τραχιά χέρια των πατεράδων τους...Εκείνοι που αποχαιρέτησαν το φως και τραβήχτηκαν εκεί στο βαθύ σκότος γιατί ο ήλιος, τους πονάει. Η ημέρα τους πονάει. Η ζωή τους πονάει.
Έρεβος. Δεν υπάρχει τόπος πιο σκληρός, να ζεις... Δεν υπάρχει τρόπος πιο σκληρός να ζεις όταν όλα γύρω σου έχουν χαθεί. Όταν έχεις αποχαιρετήσει παιδιά, συντρόφους, γονείς, φίλους...κι έχεις μείνει εσύ να υπάρχεις απλά, να αναπνέεις δίχως νόημα στο Έρεβος, εκεί στο πηχτό ατέρμονο σκοτάδι.Το πιο βαθύ του κόσμου. Σαν να σε έκλεισαν για πάντα στα έγκατα της γης...
Δεν μπορώ να φανταστώ τον πόνο μιας τέτοιας απώλειας...Δεν μπορώ να φανταστώ το μέγεθος του πόνου μιας τέτοιας απώλειας, όταν τα χάνεις όλα. Όταν μαζί με το σπίτι σου έγιναν στάχτη κι οι αναμνήσεις. Οι στιγμές. Τα αποτυπώματα στο χαρτί, τα γράμματα κι οι ζωγραφιές, οι φωτογραφίες, τα ρούχα τους κι η μυρωδιά τους...κι εκείνοι. Εκείνοι που έκαναν την γη σου να γυρίζει έγιναν στάχτη σε ετούτη τη ζωή και δεν έχει απομείνει τίποτε παρά μόνο το μυαλό σου να θυμάται και το σώμα να νιώθει και ο πόνος να γδέρνει κάθε ατελείωτο λεπτό την ψυχή σου, με πόνο. Όχι δεν μπορώ να το φανταστώ, δεν γίνεται να μπορεί άνθρωπος να το ζει αυτό και να μην αγγίξει την τρέλα. Δεν γίνεται η ζωή να δοκιμάζει τόσο σκληρά τους ανθρώπους...Δεν γίνεται! Κι όμως γίνεται....
Γίνεται να τους αποχαιρετάς όλους μαζί. Όλους μαζί...κι εσύ ακόμα να αναπνέεις. Γίνεται! Γίνεται τα γέλια τους να χάθηκαν για πάντα από τον κόσμο αυτό κι η γη ακόμη να γυρίζει; Γίνεται να ξημερώνει κι εκείνοι να λείπουν; Πως είναι δυνατόν να γίνεται; Πως μπορεί να βγαίνει ο ήλιος κάθε πρωί; Δεν γίνεται! Γίνεται!
Τι λέξεις να βρεις για εκείνους που το ζουν αυτό; Ποια μυαλό διαστροφικό χάρισε σε εκείνους μια τέτοια ζήση; Να υπάρχεις όχι πια στη ζωή, μα στο Έρεβος!
Δεν υπάρχει κατά την γνώμη μου λέξη μεγαλύτερη από αυτή. Λέξη που να διατυπώνει πιο έντονα, πιο βαθιά το απόλυτο συναισθηματικό διασυρμό μιας ψυχής που έχει καταδικαστεί να υπάρχει εκεί. Στην κατάρα. Στο Έρεβος!
Το βαθύ σκοτάδι! Το σημείο που συνορεύει με τον Άδη. Ούτε νεκρός, ούτε ζωντανός!
Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν πως ο Έρεβος ήταν γιος του Χάους και της Γαίας. Το Χάος κι η Γη λοιπόν...με την μεσολάβηση του Έρωτα γεννούν πολλά παιδιά, ανάμεσα τους κι εκείνον. Εκείνον που συμβολίζει το άφωτο σκότος του βάθους. Έπρεπε οι αρχαίοι να βρουν νόημα για αυτό το σκοτεινό μέρος του κόσμου τούτου και να του δώσουν όνομα. Έπρεπε να του δώσουν υπόσταση για να μπορούν να τον ορίσουν και τον ονόμασαν έτσι. Ένιωθαν πως η λέξη σκοτάδι δεν ήταν αρκετή για κάτι τόσο σκληρό, πιο βαθύ και πιο σκληρό ακόμη κι από τον ίδιο τον Άδη και δημιούργησαν κάτι ακόμη. Έδωσαν ένα παραπάνω νόημα στο απόλυτο βαθύ σκότος. Το σκότος της Αβύσσου. προσωποποιώντας το με το όνομα Έρεβος...
Ο Έρεβος λοιπόν, ενώθηκε με τη Νύχτα και γέννησαν τους δίδυμους. Τον Ύπνο και το Θάνατο....και μαζί τους γεννήθηκαν όλα τα δεινά του κόσμου. Η δυστυχία, η διχόνοια, η έριδα, η ανέχεια...
Κι όλα τούτα έχουν τόσο νόημα. Δένουν απόλυτα δίνοντας απίθανους δυνατούς συμβολισμούς σε όλα αυτά τα συναισθήματα και τα κομμάτια της ανθρώπινης ζωής κι υπόστασης. Υπέροχοι μελετητές της πολυπλοκότητας και της απλότητας της ίδιας μας της ύπαρξης οι πρόγονοι μας, βρήκαν νόημα εκεί που φαίνεται να μην υπάρχει γιατί άκου κι αυτό...το πιο μαγικό...
Ο Έρεβος κι η Νύχτα μέσα από την ένωση τους με την μεσολάβηση πάντα του Έρωτα, δεν γέννησαν μόνο αυτά τα παιδιά ...μα και δυο άλλα! Τον Αιθέρα και την Ημέρα και σε αντίθεση με τους γονείς και τα αδέρφια τους που συνδεόταν με την δυστυχία...τα δυο αυτά παιδιά του Ερέβους και της Νύχτας, ο Αιθέρας κι η Ημέρα, συνδέονταν με την ευτυχία!
Όχι δεν μπορώ να βρω μεγαλύτερη ουσία από αυτή. Πιο βαθύ, πιο μεγάλο συμβολισμό από αυτό...όπου ακόμη κι από την ένωση του ίδιου του απόλυτου σκοταδιού, του χάους και του τίποτα...μεσολαβεί ο Έρωτας...και γεννιέται η ελπίδα!
Τις μέρες αυτές όλοι έχουμε συγκλονιστεί με τις απίστευτες τραγικές κι αδιανόητες ιστορίες πόνου με αφορμή την πυρκαγιά και τις οικογένειες που σημαδεύτηκαν για πάντα. Βλέποντας γειτονιές ολόκληρες ανθρώπων που έχουν γεννηθεί, μεγαλώσει, ζήσει, μαζί. Ανθρώπων που έχουν μοιραστεί, στιγμές, καλοκαίρια, χαρές και γέλια. Γιορτές, γεννήσεις, γάμους, βαφτίσεις παιδιών, τραπέζια και τσουγκρίσματα! Ανθρώπους που τώρα το έφερε η ζωή και πρέπει να μοιραστούν ακόμη και το θάνατο...Ιστορίες αδιανόητες όπου δεν χάνεις απλά κάποιο πλάσμα αγαπημένο, μα εσύ είσαι ο ένας που επιβίωσε ενώ χάθηκαν όλοι...Όλοι. Παιδιά, γονείς, αγαπημένοι, σύντροφοι, παππούδες, φίλοι, γειτονόπουλα, γείτονες, ζωάκια που αγάπησες. Χάθηκαν με τον σκληρότερο τρόπο. Κι η ζωή έγινε πόνος και κατάρα, σε μια στιγμή...Πως να υπάρξεις; Πως να υπάρξεις και γιατί...
Αυτά σκεφτόμουν κι είμαι σίγουρη πως τα σκεφτόμαστε όλοι. Θυμάμαι πως στο πρώτο άκουσμα μιας τέτοιας μαζικής απώλειας, μια λέξη μου ήρθε στο στόμα. Έρεβος. Την νιώθω τόσο σκληρή, τόσο βαθιά αυτή τη λέξη που όμοια της νιώθω πως δεν υπάρχει. Φωτιά. Στάχτη. Σκοτάδι. Όχι αυτό δεν είναι σκότος, δεν είναι άβυσσος, δεν είναι καν θάνατος γιατί κι ο θάνατος ο ίδιος κρύβει τελικά, μια γενναιοδωρία...όχι! Το να μένεις να ζήσεις μετά από μια τέτοια σαρωτική απώλεια είναι σαν να σε καταδικάζουν να υπάρχεις εκεί ακριβώς. Στο Έρεβος...
Κι ύστερα είδα τις εικόνες από τον καμένο τόπο που έπαιζαν στην τηλεόραση και μέσα στα καμμένα πεύκα, στο χάος και την οδύνη, στη στάχτη μέσα...εκεί που οι ψυχές ακόμη μπερδεμένες αιωρούνταν, άκουσα τα τζιτζίκια...Κι έκλαψα θυμάμαι. Έκλαψα. Γιατί τα τζιτζίκια τραγουδούσαν, τον ανέμελο καλοκαιρινό σκοπό τους. Μέσα στα καμμένα, εκεί μέσα στον ίδιο το θάνατο, τα τζιτζίκια τραγουδούσαν κι αυτό ακριβώς , η μικρή αυτή κι απίθανη λεπτομέρεια με έκανε να ψάξω και να μελετήσω την ιστορία του Ερέβους...
...και καθώς ξέρω τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν στη μυθολογία οι συμβολισμοί, κατανόησα για ακόμη μια φορά, με τρόπο τόσο αντίξοο πως ο θάνατος, το απόλυτο σκοτάδι κι η άβυσσος είναι τελικά στενά συνδεδεμένα με την ζωή και την ελπίδα...κι οι αρχαίοι το ήξεραν κι έδωσαν σε ένα σκοτεινό πατέρα και μια σκληρή μάνα, δυο παιδιά που κουβαλούν μέσα τους την ίδια την ζωή. Την αντίσταση στο θάνατο και το τέλος.
Δυο παιδιά που θα γεννηθούν από το ίδιο το ατέρμονο σκοτάδι αλλά μέσα τους θα κουβαλούν μιαν άλλη σπίθα κι από αυτά θα ξεπηδήσει η αναγέννηση! Η ελπίδα! Η ζωή! Ναι, η μαγική δύναμη όλων. Η Ζωή!
 |
| Fire Lily Λουλούδι που ανθίζει εννιά ημέρες μετά από φωτιά. |
Αιθέρας κι Ημέρα αγαπημένοι...Μου φάνηκε απλά αδιανόητο ως σύνδεση. Αδιανόητο ως συμβολισμός...κι όμως τόσο υπέροχα πολύτιμο! Βαθύ, επίπονο, ακόμη και σκληρό, μα ευφυές κι ουσιαστικό!
Ξέρω...Ω Θεέ μου ξέρω πως για κάποιους είναι πια πολύ αργά. Κάποια γέλια έσβησαν για πάντα. Κάποιες ψυχές χωρίστηκαν αδιανόητα σκληρά. Κάποια χέρια δεν θα αγγιχτούν ποτέ ξανά. Μπορείς να το διανοηθείς το "ποτέ ξανά"; Μπορείς να το σκεφτείς χωρίς να διαλυθείς και μόνο φέρνοντας το στο νου σου; Μπορείς να σκεφτείς πως αυτό που εσύ φοβάσαι ακόμη και να σκεφτείς κάποιοι το ζουν...όχι απλά το θάνατο, μα το ξεκλήρισμα της ύπαρξης τους.
Ας χωρέσουμε όλες αυτές τις πληγωμένες ψυχές στις προσευχές μας και για όλους τους υπόλοιπους που είμαστε εδώ, ας απλώσουμε τα χέρια κι ας γίνουμε η γέφυρα. Εκείνη η γέφυρα που θα γυρίσει πίσω από το Έρεβος εκείνους που έμειναν εκεί ως στήλες άλατος να ατενίζουν το βαθύ σκοτάδι της οδύνης.
Ίσως να μην είναι πολύ αργά για όλους...Ίσως, να μην είναι πολύ αργά για την ίδια τη ζωή...Ας μην είναι Θεέ μου πολύ αργά...
Καληνύχτα αγαπημένοι....
Κατερίνα