Βία!

Έχω μια ανάμνηση...είμαι παιδί κι έχουμε επισκεφθεί την οικογένεια της μαμάς μου. Ήμουν όχι πάνω από έξι χρονών. Αρχές Καλοκαιριού νομίζω και όλα τα παιδιά παίζαμε θυμάμαι στο παρκάκι που ήταν απέναντι από το σπίτι όπου έμεναν οι θείοι και τα ξαδέρφια μου.

Το θυμάμαι σαν όνειρο. Ένα μικρό παρκάκι κολλητά με το σχολείο. Είχε πεύκα και μου άρεσε πολύ να σκαρφαλώνω πάνω τους. Κάποια στιγμή θυμάμαι πως εκεί που τρέχαμε όλοι μαζί παρατήρησα πως κάτω από ένα πεύκο κάτι κουνιόταν. Ένα μικρό πουλάκι που είχε πέσει από τη φωλιά του. Τσόνια τα έλεγαν οι παππούδες μου τα μικρά αυτά σπουργιτάκια που μόλις είχαν ξεμυτίσει από το αυγό τους. Θυμάμαι πως έτρεξα το πήρα στα χέρια μου προσεκτικά να μην το πληγώσω.

Και τότε θυμάμαι πως έγινε κάτι απίστευτο. Τα άλλα παιδιά με πλησίασαν και τα μεγαλύτερα αγόρια φωνάζοντας με ενθουσιασμό άρπαξαν το σπουργιτάκι από τα χέρια μου και άρχισαν να τρέχουν. Έτρεχα για να τους φτάσω και θυμάμαι όλα τα παιδιά να έχουν ενθουσιαστεί με αυτό που συνέβαινε. Ο ένας προσπαθούσε να το πάρει από τον άλλο και όλοι μαζί φώναζαν ιδέες για το τι να το κάνουν. Θυμάμαι κι εμένα να τρέχω πίσω τους και να φωνάζω να το ξαναβάλουμε στη φωλιά του.

Κανείς δεν με άκουγε....μέχρι που κάποια στιγμή ένα αγόρι το πήρε και σκαρφαλώνοντας σε ένα πεύκο άφησε το πουλάκι στην διχάλα δυο κλαδιών έτσι ώστε να μην πέφτει. Αμέσως μετά κάποια  παιδιά παρατάχθηκαν απέναντι κρατώντας πέτρες στα χέρια τους. 

Θυμάμαι να κοιτάζω χωρίς να καταλαβαίνω τι γινόταν μέχρι που έφυγε η πρώτη πετριά. Το μικρό νεογέννητο σπουργιτάκι είχε γίνει ένας ζωντανός στόχος. Φωνές, σκόνη, γέλια...μια αγριάδα στον αέρα!Κάτι είχε αλλάξει! Ζούσα το αδιανόητο!!!

Θυμάμαι την απόγνωση μου.Την αγωνία μου.Θυμάμαι να φωνάζω και τις πέτρες να φεύγουν βροχή κι ύστερα εκείνο έπεσε. Όρμηξαν όλοι ξανά και εγώ μαζί και ξανά το ίδιο...Δεν πρόλαβα...και μετά ξανά και εκείνο ξανάπεσε. Είχε αίματα παντού. Θυμάμαι πως ήμουν έξαλλη. Δεν είχα φωνή πια. Δεν μπορούσαν να με ακούσουν μέσα στον χαμό. Κοιτώντας με πια από μακριά, με βλέμμα ενήλικα θυμάμαι πως δεν έκλαιγα, δεν θύμωνα απλά είχα αγωνία την επόμενη φορά να προλάβω εγώ...

Όταν ξανάπεσε κάτω έτρεξαν και πάλι όλοι μα το πουλάκι χοροπηδώντας πανικόβλητο,κατάφερε και κρύφτηκε ανάμεσα σε πέτρες και ρίζες. Προσπαθούσαν να το βγάλουν έξω με κλαδιά που έβαζαν στην τρύπα με τα χέρια τους...μα εκείνο είχε χωθεί βαθιά...Φωνές, τσιρίδες, σπρωξιές. Γρήγορα βαρέθηκαν κι έφυγαν.

Έμεινα εκεί  να προσπαθώ να το τραβήξω και μετά από ώρα τα κατάφερα. Δεν θυμάμαι τίποτε άλλο παρά μόνο την αγωνία, να το ξετρυπώσω. Να το βοηθήσω. Το τύλιξα στη φούστα μου και θυμάμαι το σώμα του γεμάτο αίμα και σκόνη. Τα ματάκια του έκλειναν, το στόμα του ανοιχτό. Ένιωθα ανακούφιση κι απόγνωση. Θυμάμαι πολύ καλά αυτό το συναίσθημα. Το χάιδευα, προσπαθούσα να σκεφτώ τι να κάνω...

Πέθανε στα χέρια μου κι αυτή νομίζω ήταν η πρώτη μου αληθινή επαφή με τη βία! 

photo by Lars on Mars Dead Flowers

Αυτό που θυμάμαι ως πιο σημαντικό πια ως ενήλικη, είναι πως ποτέ δεν είπε κανείς μας κάτι για αυτό σε κάποιον γονιό μας σαν γυρίσαμε σπίτι όλα τα ξαδέρφια. Σαν να ήταν μέρος μιας άλλης ζωής μέρος του παιχνιδιού. Ούτε μεταξύ μας θυμάμαι το συζητήσαμε μετά...σαν να μην έγινε. Η μνήμη μου είναι τόσο καθαρή για αυτό το συμβάν και το θυμάμαι πάντα το σώμα μου θυμάται εκείνη την αγωνία...Να προλάβω...και μετά μια λύπη Μια βαθιά λύπη...

Αυτό που διαπιστώνω σαν κοιτάζω πίσω είναι πως ενώ μέχρι τότε στην μικρή μου ζωή,  είχα δει να γίνονται μπροστά μου βίαιες πράξεις, καθώς ζούσα στην εξοχή ο παππούς μου, το έχω ξαναγράψει, ήταν βοσκός κι είχε ζώα. Έπιανε ποντίκια στη φάκα, έσφαζε κότες, κι αρνιά για το Πάσχα, και λυπόμασταν για αυτό θυμάμαι όλα τα ξαδέρφια, ωστόσο κανένα από αυτά τα περιστατικά που σίγουρα εμπεριείχαν βία, δεν το θυμάμαι έτσι. Με τόση απόγνωση και βαρβαρότητα και νομίζω πως εκείνο το περιστατικό εμπεριείχε αυτό που ονομάζουμε ωμή βία! Βία που ως στόχο είχε την ικανοποίηση, την άγρια εκτόνωση χωρίς συναίσθημα, χωρίς καμία βαθύτερη εμπλοκή, χωρίς ενσυναίσθηση. 

Για πολλά χρόνια η βία έγινε μέρος της δουλειάς μου. Είδα τι μπορεί να κάνει σε έναν άνθρωπο!Δουλεύοντας σε θεραπευτικές δομές για άτομα με θέματα εξάρτησης, έπρεπε να έχω ξεκάθαρη στάση απέναντι στην βια στην όποια μορφή της. Ξεκάθαρη στάση όχι μόνο ως θεραπεύτρια μα κυρίως ως άνθρωπος. Δουλεύοντας λοιπόν σε δομές με ανθρώπους όπου η βια ήταν κύριος τρόπος επίλυσης διαφορών αντιλήφθηκα πως ο μόνος τρόπος αποτροπής της βίας ήταν το πλαίσιο. Να δημιουργήσεις λοιπόν ένα πλαίσιο οπού η βια έμενε έξω από αυτό όχι γιατί δεν χωρούσε, μα γιατί δεν χρειαζόταν. Δεν χρειάζονταν ως επιβολή, ως εκφοβιστικό μέσο, ως επίδειξη δύναμης...απλά δεν χρειαζόταν. Αυτό ήταν δύσκολο να το κατανοήσει κανείς στην αρχή μα γρήγορα μόλις έφευγε η βια από την μέση είτε σωματική, είτε λεκτική, ή συναισθηματική οι άνθρωποι άνθιζαν κι έβρισκαν τρόπους επικοινωνίας και συνεννόησης που δεν εμπεριείχαν απειλή ή φόβο. Αυτό φαινόταν μαγικό μα δεν ήταν.Το πλαίσιο απλά εμπεριείχε κανόνες, οι οποίοι στηρίζονταν από την εμπιστοσύνη των ανθρώπων και την μεταξύ τους σχέση, μα πάνω από όλα την σχέση τους με τον εαυτό τους! 

Ηταν εντυπωσιακό πως κάποια στιγμή όταν ο μεγάλος μου γιος στην Τρίτη Δημοτικού έφαγε ένα χαστούκι από έναν δάσκαλο, πήγα  να μιλήσω μαζί του και δεν μπόρεσα καν να θυμώσω γιατί διαπίστωσα πως βρισκόταν σε απόγνωση. "Είχα 60 παιδιά μου είπε μαζί με μια ακόμη δασκάλα και δεν με άκουγαν με τίποτα πως θα μπορούσα να επιβάλω την τάξη; "

Φαντάστηκα το χώρο στον οποίο δούλευα. Μια θεραπευτική Κοινότητα με πάνω από 80 ανθρώπους που ο καθένας είχε την δική του ιστορία στον χώρο της παραβατικότητας και των ουσιών. Άνθρωποι που ζούσαν για χρόνια στις πιάτσες και στις φυλακές κι επιβίωναν σε περιβάλλοντα αδιανόητης βίας...κι όμως συνυπήρχαν με απόλυτη ηρεμία σε ένα κοινόβιο και παρόλο που κατά διαστήματα υπήρχαν εντάσεις ή περιστατικά απειλής ποτέ δεν χρειάστηκε να διαχειριστούμε βια. Ακόμη και σε θεραπευτικές δραστηριότητες που οι άνθρωποι φαίνεται να έφταναν στο όρια τους ή ακόμη και να τα ξεπερνούσαν! Ποτέ δεν υπήρξε περιστατικό που να μην το χειρίσθηκαν με απόλυτη ψυχραιμία και πάντα με αποχή από κάθε είδους βίας. Πως γίνεται αυτό; Γίνεται αν έχεις εργαλεία!

Γίνεται κι η μαγική λέξη είναι πλαίσιο και κανόνες. Κανόνες που τους έχουμε συμφωνήσει από πριν και είμαστε όλοι σύμφωνοι ακόμη κι αν διαφωνούμε. Κανόνες που ο καθένας από εμάς έχει  από την μεριά του, την ευθύνη  να διαφυλάξει. Κι αν κάποιος παραβεί τους κανόνες του σπιτιού θα λογοδοτήσει σε όλους. Ένα σπίτι δεν γίνεται να υπάρξει χωρίς κανόνες.

Πολύ συχνά ακούω γονείς και φίλους να λένε πως για να μην φάει το παιδί γλυκό κρύβω τα γλυκά, κρύβω το play station για να μην παίξει, κρύβω το κινητό του για να μην μπορεί να κολλήσει σε αυτό κι αναρωτιέμαι που βρίσκεται η εκπαίδευση πίσω από όλο αυτό...Πουθενά.

Μόλις φεύγουμε από το σπίτι τα παιδιά βρίσκουν ευφάνταστους τρόπους να καταφέρουν αυτό που θέλουν. Κι η νίκη είναι σχεδόν πάντα δική τους και την νιώθουν πελώρια...μα το μήνυμα τελικά, ποιο είναι; 

Ας σκεφτούμε ένα φούρνο. Επειδή είναι εκεί κι επειδή μπορούμε, πρέπει να μπουκάρουμε και να πάρουμε το ψωμί; Όχι. Είναι καλή δικαιολογία το ότι μπορεί να πεινάω και να μην έχω χρήματα όμως όχι. Αν κλέψω θα βρω το μπελά μου. Κρύβοντας το κινητό τους στερούμε ένα από τα πιο σπουδαία μαθήματα. Το κινητό είναι εκεί μόνο που εσύ δεν θα το έχεις, όχι γιατί δεν μπορείς, μα  γιατί αυτός είναι απλά ο κανόνας του σπιτιού και θα πρέπει να τον σεβαστείς κι εσύ όπως τον σεβόμαστε όλοι. Δεν θα κρύψουμε τίποτε γιατί το μήνυμα δεν είναι κλέψε όταν δεν σε βλέπω, κάνε το κρυφά, το μήνυμα είναι. Μην κλέψεις!Το θέμα δεν είναι να μην σε δω εγώ να το κάνεις, το θέμα είναι να μην το κάνεις γιατί έτσι σε προστάζει η συνείδηση σου.

Με αυτό τον τρόπο εκπαιδεύουμε τα μικρά κι άγουρα ακόμη πλάσματα να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους, να υπακούν σε κανόνες, να σέβονται τις αρχές και τα όρια του σπιτιού και της ευρύτερης κοινωνίας που θα ζήσουν Κι αν δεν το κάνουν θα υπάρξουν κυρώσεις γιατί έτσι ορίζει η ίδια μας η κοινωνία κι η ζωή. Κι αν θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας για ετούτη την κοινωνία που έχει νόμους κανόνες και συνέπειες πρέπει στο σπίτι μας να δημιουργήσουμε ένα ακριβές πλαίσιο της κοινωνίας δικαίου που περιμένουμε να αποδεχθούν, να σεβαστούν και  μέσα της να επιβιώσουν.

Ένα σπίτι με αρχές που αποδέχεται και συγχωρεί τα λάθη, αλλά επιβάλει συνέπειες με στόχο την ομαλή αλληλεπίδραση και τον αυτοσεβασμό. Μα κυρίως ένα σπίτι που στηρίζεται όχι στους κανόνες μα στην σχέση και την εμπιστοσύνη γιατί οι κανόνες είναι απλά τα εργαλεία, που θα χρησιμοποιήσουμε γιατί αγαπάμε, σεβόμαστε και πάνω από όλα,  εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο. Οι κανόνες και το πλαίσιο, στηρίζονται στην σχέση μας. Αν δεν υπάρχει σχέση, όλα αυτά φαντάζουν απλά κούφιες και δυσκοίλιες υποχρεώσεις, που πρέπει να βρεις τρόπο να αντισταθείς και να παρακάμψεις.

Είναι δύσκολο...το ξέρω αλίμονο! Το ξέρω καλά. Τα παιδιά μας δοκιμάζουν. Η κοινωνία μας δοκιμάζει, ακόμη κι εμείς δοκιμάζουμε τον εαυτό μας αποδομώντας πολλές φορές το νόημα όλων αυτών των αξιακών αρχών και συστημάτων...Είναι εύκολο να εγκαταλείψεις τις αρχές σου...μα και τόσο επίπονο ταυτόχρονα, όταν έχεις επίγνωση του ποιος είσαι! Όταν θέλεις να σε θαυμάζεις. έχει μεγαλύτερο κόπο όλο αυτό, μα και μεγαλύτερη ανταμοιβή!

Καταλαβαίνω πως η κοινωνία μας πάντα θα δοκιμάζεται. Πάντα θα αμφιβάλουμε για το αν κάνουμε καλά που δεν μιλήσαμε άσχημα γιατί το άξιζε ο παλιομαλάκας, που δεν τον κοπανήσαμε γιατί μας έβρισε ο γελοίος, που δεν τον πλακώσαμε γιατί μας αδίκησε, μας προκάλεσε, μας εξευτέλισε, που δεν τον ταπεινώσαμε γιατί ...το άξιζε!

Η βια είναι βια!Και μόνο αν την αποτάξουμε από την ζωή μας γιατί δεν την χρειαζόμαστε ως μέσο, θα βρούμε αποτελεσματικούς τρόπους συνύπαρξης ή  άμυνας  που δεν θα εμπεριέχουν βία. Ας μην σκεφτόμαστε εδώ ακραίες καταστάσεις, μιλάμε για την απλή καθημερινή βια στην οποία εκτιθόμαστε όλοι κι όχι για περιπτώσεις απειλής της ζωής μας ή της ζωής κάποιου που αγαπάμε.

Φέρνω πάντα στο νου μου την υπέροχη μας παιδίατρο που σε όλα ήταν εναλλακτική και είχε μια διαλακτικότητα ο τρόπος της, εκτός από τα επικίνδυνα παιχνίδια και τις βίαιες συμπεριφορές όπου ήταν κάθετη! "Καμία ανοχή δεν θα έχεις στην μεταξύ τους βία" μου έλεγε πάντα με αυστηρότητα και τα λόγια της ηχούν πάντα στα αυτιά μου.Καμία ανοχή στη βία, ακόμη κι αν είναι παιχνίδι!

Όμως, αν ζητούμε από τα παιδιά μας να μην χτυπούν θα πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν τρόπους να αμύνονται και να μην νιώθουν ευάλωτα. Θα πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν μη βίαια εργαλεία αντιμετώπισης για να νιώθουν αυτάρκης κι ασφαλής. Το να μας επιτεθούν και να μην αμυνθούμε είναι βλακεία. Το να αμυνθούμε με μια επίθεση μας κάνει αυτόματα θύτες και κλιμακώνει την βια. Οπότε θα πρέπει να βρούμε μη βίαιους τρόπους άμυνας κι ουσιαστικής αντιμετώπισης. Το να ζητούμε από τα παιδιά να μην απαντούν με βια είναι το ένα βήμα. Το να τα διδάξουμε πως να απαντούν είναι το δεύτερο και πιο ουσιαστικό! Αλλά πρώτα πρέπει να εκπαιδευτούμε εμείς σε αυτόν τον τρόπο σκέψης κι έκφρασης.

Τον τελευταίο καιρό ακούμε και διαβάζουμε για έντονα περιστατικά βίας. Μαθητές, καθηγητές, γονείς, διαδηλωτές, αστυνομικοί, ομοφοβικοί, σεξιστές, πολέμιοι των εθνικών συμφερόντων...έχει πολλά πρόσωπα η βία. Μα τελικά ένα! 

Η βία είναι βία! κι όπως είπε κι ο υπέροχος Isaac Asimov "Η βία είναι το τελευταίο καταφύγιο του ανίκανου!"

Σκέφτομαι κοιτώντας πίσω εκείνη το άγριο τσούρμο που σκότωσαν με πετριές ένα πουλάκι...παιδιά ήταν. Άγουρα, ανώριμα, παιδιά που έκαναν ένα μεγάλο λάθος. Εγώ δεν έκανα εκείνο, αλλά έκανα άλλα λάθη...γιατί όλοι κάνουμε λάθη. Αρκεί να τα αντιλαμβανόμαστε και να τα αλλάζουμε. Γιατί όλοι αλλάζουμε και με την σωστή καθοδήγηση, το σωστό πλαίσιο και την αληθινή φροντίδα αλλάζουμε.Το έχω δει αυτό μέσα από την μεγάλη μου εμπειρία με τα θαύματα τα οποία έχω συναναστραφεί και γνωρίσει. Άνθρωποι που ζούσαν για χρόνια στην απομόνωση και στην φρίκη. Με παρελθόν αδιανόητα σκληρό, που για χρόνια επιβίωναν μέσα σε καταστάσεις μόνιμης απειλής και απόλυτης βίας. Κι όμως άλλαξαν!

Ο κάθε άνθρωπος αν έχει την ευκαιρία να νιώσει ασφαλής και σημαντικός αλλάζει. Άκουσα πρόσφατα μια πολιτική δήλωση,  πως δηλαδή "η αναίτια βια δεν χωρά στην αστυνομία"...

Πόσο λάθος έκφραση από μια τόσο σημαντική αρχή και τόσο σημαντική θέση. Αν η βια έχει αιτία λοιπόν δικαιολογείται. Ίσως...

Μα όχι για εμένα! Όχι για τις δικές μας συνθήκες ζωής. Όχι σε μια κοινωνία που ζει σε ειρηνικό καθεστώς. Όχι! Η βία δεν έχει δικαιολογία. Η βια δεν χωρά πουθενά! Η βια είναι εργαλείο επιβολής φόβου. Η βια δεν έχει εκπαιδευτική δύναμη, η βία δεν εξελίσσει, ταπεινώνει, καταστέλλει... Η βια είναι τρομοκρατία! Η βια δεν χωρά πουθενά, παρά μόνο στους εφιάλτες!

Καλημέρα αγαπημένοι δύσκολο θέμα. ξέρω...μα έχουμε όλοι ευθύνη. Όχι μόνο οι γονείς. Όχι μόνο οι δάσκαλοι. Όχι μόνο οι πολιτικοί ...αλλά όλοι εμείς.Οι Άνθρωποι. Οι ζωές μας, οι λέξεις μας, η στάση μας, οι αρχές μας, όλα όσα κάνουμε, δείχνουμε, πιστεύουμε, λέμε, είμαστε...Είμαστε! 

Γιατί η βια αν την επιλέξεις σε κάνει κάτι που δεν θέλεις να φαίνεσαι...μα τελικά είσαι! Ένας ακόμη θύτης...Κι όπως είπε κι ο Τσόμσκυ ένα μόνο τρόπος υπάρχει για να σταματήσουμε την τρομοκρατία Να πάψουμε να είμαστε μέρος της.

Ας μεγαλώσουμε ανθρώπους με σεβασμό στην ζωή αγαπημένοι, αλλά πριν από αυτό, ας γίνουμε εμείς αυτοί οι άνθρωποι...

Αυτοί που δεν θα είναι νάνοι των φόβων, μα γίγαντες των ονείρων!

                                                                                                 Κατερίνα

Παρηγοριά...

Οι μέρες του Γενάρη κυλούν αργά ...Είμαστε πια στην καρδιά του Χειμώνα και παρόλο που εκείνος δεν μας έδειξε τα δόντια του έχει κρύο τσουχτερό και τα πρωινά όλη η γη είναι σκεπασμένη με λευκή πάχνη. Κι ύστερα βγαίνει ο ήλιος κι είναι σαν να φαίνεται από μακριά η Άνοιξη που πλησιάζει. Στην καρδιά του Χειμώνα ανθίζει κι ο Χειμωνανθός στην αυλή μας. Ένα από τα θετικά του Χειμώνα, το ότι ξαναβλέπουμε τα ντροπαλά του ανθάκια!

Τον αγαπώ τον Χειμώνα και θέλω να μην φύγει γρήγορα. Να μην φύγει πριν να τον χαρώ. Κάθε φορά, κάθε εποχή έτσι νιώθω πως έφυγε χωρίς να την χαρώ...

Στο σπίτι μας έχουμε μπει σε Χειμωνιάτικη διάθεση κανονικότατα.Και τα τρία αγόρια άρρωστα. Ο ένας μετά τον άλλο. Για μέρες. Με πυρετούς, βήχα, αποχή από το σχολείο και τις δραστηριότητες...

Τα αγόρια έπεσαν!

Θυμήθηκα λίγο την εποχή που ήταν πολύ μικροί και έμενα στο σπίτι μαζί τους όταν μπορούσα να πάρω άδεια. Όλη μέρα τους σκέπαζα, τους ξεσκέπαζα, βάζαμε θερμόμετρα, κάναμε ζεστά ή κρύα μπάνια, τους τάιζα σούπες με το ζόρι, δεν κοιμόμουν...και κάθε φορά θυμάμαι το φόβο να έρχεται σαν ένα χέρι που σφίγγει την καρδιά και δεν σ'αφήνει να αναπνεύσεις. Πάντα σκεφτόμουν τους γονείς που τα παιδιά τους περνούν δύσκολες ασθένειες και δοκιμασίες  και  πόσο αδιανόητο είναι το να ζεις μόνιμα με αυτό το φόβο.

Τώρα όλα είναι πιο απλά. Μεγαλώνοντας τα παιδιά τα πάντα αλλάζουν. Έχουν να αρρωστήσουν χρόνια τόσο, που να χάσουν μαθήματα. Και ακόμη και τώρα που είναι εδώ και μέρες σπίτι,  είναι όλα τόσο διαφορετικά. Βάζουν θερμόμετρα μόνοι, παίρνουν τα αντιπυρετικά τους, τα σιρόπια για το βήχα, έχουν στο νου τους να φάνε κάτι, αλλάζουν ρούχα μόνοι τα βράδια που ξυπνούν ιδρωμένοι και κάνουν μπάνια συνέχεια να φύγουν οι τοξίνες...Μόνοι. Όλα μόνοι. Ωραίοι κι ανεξάρτητοι.Το μόνο που μου ζητούν όταν επιστρέφω το βράδυ από τις συναντήσεις μου, είναι το τσάι που παραδόξως, εγώ το κάνω πιο ωραίο απ΄τον καθένα...δεν ξέρω πως αλλά το κάνω πιο ωραίο ρε παιδί μου  και βέβαια τις ψημένες φετούλες με λιωμένο βούτυρο που είναι η παρηγοριά τους από τότε που ήταν μικρά κι αρρώσταιναν. Και παρόλο που τα κάνουν όλα μόνοι,  αυτά τα ζητούν μόνο από εμένα! Έχει κάτι το συγκινητικό αυτό....

Μου αρέσουν αυτά τα μικρά ξεχωριστά μας τελετουργικά. Ξέρετε από αυτά που έχουμε όλοι κι είναι ασήμαντα, μέχρι τη στιγμή που τα χρειάζεσαι και  γίνονται πολύ σημαντικά...

Όλα φαίνεται να αλλάζουν εκτός από τις συνήθειες τους σαν είναι άρρωστοι. Είναι ίσως γιατί όταν είμαστε άρρωστοι σαν να προσκολούμαστε σε αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε ασφάλεια...Οπότε lego, lego, lego, φρυγανισμένο  ψωμάκι, τραχανάς, σούπα αστράκια, φρεσκοστημένος χυμός πορτοκάλι,  ρυζόγαλο ή κρέμα σιμιγδάλι, τηλεόραση, καναπές, χουχουλιάρικες αγκαλιές, κρεββάτι μαμάς και μπαμπά και comics, ακόμη και τώρα που σιγά σιγά μοιάζουν περισσότερο με άντρες παρά με παιδιά...κάποιες συνήθειες είναι ιερές, τόσο ιερές που νιώθεις πως μόνο αυτά αρκούν για να σε κάνουν καλά! 

Κι ίσως και να σε κάνουν. Είναι τόσο σημαντικό το να έχουμε μικρά μυστικά όπλα που έχουν την δύναμη να μας κάνουν να νιώσουμε ασφάλεια και παρηγοριά. Είναι σαν κάποιες από αυτές τις συνήθειες να έχουν μαγικές δυνάμεις που ενεργοποιούνται μόνο σαν αρρωσταίνουμε. Είναι σημαντικό το να μπορούμε να το κάνουμε όλο αυτό.Το να μπορούμε να ανακουφίζουμε και να παρηγορούμε τον εαυτό μας. Να μπορούμε να είμαστε αυτάρκης ακόμη κι όταν είμαστε τόσο σωματικά ευάλωτοι!

Είναι σπουδαία αυτή η αυτοδυναμία. Σαν να κουβαλάμε την δύναμη της ίασης μέσα μας και την ενεργοποιούμε μόλις την χρειαζόμαστε, όπου και με όποιον κι αν βρισκόμαστε! Κρύβει μια σχέση εμπιστοσύνης όλο αυτό. Στο σώμα μας και στον εαυτό μας. Βέβαια όταν υπάρχει και μια μαμά ή μια γιαγιά, κάπου κοντά να μας ταχταρίσει λιγάκι όλο αυτό έχει μια άλλη γλύκα, αλλά και πάλι η μαμά  ή η γιαγιά, βρίσκονται σε όλα αυτά που κουβαλάμε μέσα μας, σε όλα αυτά που μας έμαθαν να αγαπάμε, σε όλα τα μαγικά ματζούνια που μας έμαθαν να χρησιμοποιούμε για παρηγοριά, ίαση  κι αυτοφροντίδα.

Το ένιωσα αυτό σαν μεγάλωσα κι έμεινα μόνη πια και διαπίστωσα πως οι μέρες που αρρώσταινα κι έπρεπε να μείνω σπίτι με πυρετό,  ήταν εξαιρετικά λίγες και σπάνιες μα όταν συνέβαιναν δρούσαν για τον εαυτό μου ως ημέρες ουσιαστικής ξεκούρασης και ανασύνταξης δυνάμεων και ακόμη περισσότερο ως μέρες σύνδεσης με τον εαυτό μου. Σαν ένα διάλειμμα που πραγματικά χρειαζόμουν, για να ενεργοποιηθούν όλοι εκείνοι οι μηχανισμοί που θα με ανασυγκροτήσουν. Θυμάμαι τον παππού μου που μου έλεγε όταν ήμουν μικρή, για τον στρατό που ζούσε μέσα στο σώμα μου και πολεμούσε τους εχθρούς που έφερναν τον πυρετό. Πολεμιστές δυνατοί που βρίσκονταν παντού και έδιωχναν τον πυρετό με κουβάδες με παγωμένο νερό ή σκέπαζαν τις πληγές μου με τις ασπίδες τους για να σταματήσει το αίμα όταν χτυπούσα τα γόνατα μου. Για τον άνθρωπο με την τσουγκράνα που ζει μέσα στα μάτια μου και βγάζει τα σκουπιδάκια που μπαίνουν εκεί και τα κάνουν να πονάνε, για τους καπιτάνιους σημαντικούς γενναίους άντρες που ζούσαν στο αίμα μου και με τις βαρκούλες τους- γι' αυτό και καπιτάνιοι-  έπλεαν στο αίμα μου και το καθάριζαν μαζεύοντας με τα δίχτυα τους τα μικρόβια...κι όλα αυτά τα έκανα θυμάμαι εικόνες και τα ζούσα. Ήταν σαν να έβλεπα τους στρατιώτες μου, τους καπιτάνιους και τον άνθρωπο με τη τσουγκράνα. Για όλους αυτούς που υπήρχαν μέσα μου και συνεργαζόμασταν για να προστατευτούμε. Έτσι απλά εξηγούσε ο παππούς μου την ζωή κι έτσι με αυτή την υπέροχη απλότητα την τίμησε. Ήταν βοσκός, διάβαζε τα ζώα και την φύση κι ήξερε να αφήνεται και να εμπιστεύεται στους στρατιώτες και στους καπιτάνιους μέσα του, που δούλεψαν για αυτόν με αυταπάρνηση και αγάπη μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Με θυμάμαι σαν παιδί να τον ακούω με δέος, αναρωτιόμουν πως χωρούσαν όλοι αυτοί στο σώμα μου, μα δεν αμφέβαλα ποτέ, απλά ήμουν περίεργη να δω όλα αυτά τα μικρά ανθρωπάκια...
Πόσο τεράστια εμπιστοσύνη δείχνουν τα μικρά πλάσματα σε όλα όσα τους λέμε και πόσο πολύτιμα είναι όλα όσα τους λέμε έστω κι αυτά που μας φαίνονται ασήμαντα! Άθελά μας ενεργοποιούμε μαγικούς μηχανισμούς αυτοίασης ή....αυτοκαταστροφής.
Έτσι απλά...

Έτσι με απλότητα λοιπόν, αποδεχόμαστε κι αφήνουμε το κάθε τι να κάνει την δουλειά του. Η δική μας δουλειά είναι το να μπορούμε να μας φροντίζουμε και να μπορούμε να μας παρηγορούμε, με την έγνοια και την αγάπη μιας μάνας. Να ακούμε τις ανάγκες μας, να μας ταχταρίζουμε κι ύστερα να μας ντύνουμε καλά και να μας στέλνουμε εκεί έξω στη ζωή γιατί...φτάνει το τεμπελιό!
Το να μπορούμε να μας φροντίσουμε και να μας "κάνουμε" καλά, κρύβει μια πίστη για τον εαυτό μας. Μια σχέση εμπιστοσύνης με το σώμα μας.

Για εμένα η λέξη παρηγοριά είναι μεγάλη και βαθιά. Είναι η ρίζες μας και τα κλαδιά μας. Είναι οι μνήμες από χέρια, λέξεις, στιγμές ίσως  όχι πάντα όμορφες και τρυφερές, μα μέσα από αυτές όποιες κι αν ήταν, ενεργοποιήσαμε τους δικούς μας μηχανισμούς άμυνας, αυτοφροντίδας και αυτοβοήθειας.
Η ικανότητα του να μπορούμε να μας παρηγορούμε έχει τεράστια σημασία. Όπως τότε που ήμασταν μικρά και ερχόταν με βήματα απαλά στο σκοτάδι σαν ήθελε  να δει αν έχουμε πυρετό κι έβαζε τα χείλη της στο μέτωπο μας... Δεν είχε αυτή την πρόθεση μα ήταν το πιο δροσερό φιλί.
Θυμάστε;
Αυτή την μνήμη λοιπόν να μάθουμε όλοι μας να ενεργοποιούμε και όταν το χρειαζόμαστε να μπορούμε να μας δώσουμε ένα φιλί στο μέτωπο ξέρετε από εκείνα τα φιλιά που είναι τα πιο αληθινά στον κόσμο.

Καρδιά του Χειμώνα και σήμερα Παρασκευή  στις 19.00 στην Πρωτοπορία, Θεσσαλονίκης θα έχω την τιμή να είμαι ανάμεσα σε αυτούς που θα παρουσιάσουν το Βιβλίο  της Χαράς Βλαχοδήμου ενός πλάσματος που αγαπώ πολύ. Ένα βιβλίο που μιλά ακριβώς για αυτό...για εκείνο το φιλί στο μέτωπο.Το φιλί που μας χρωστάμε!

Καλημέρα και και Καλή Παρασκευή αγαπημένοι...Να ξέρετε πως συχνά, είστε η γλυκιά μου παρηγοριά...

                                                                                                              Κατερίνα

2020 και συνεχίζουμε....

Πρώτη ανάρτηση του μήνα. Πρώτη ανάρτηση του νέου χρόνου κι ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα όνειρο...

Λίγες μέρες πριν είδα στον ύπνο μου πως ξύπνησα κι ήμουν σε ένα άγνωστο μέρος. Σηκώθηκα και άνοιξα την εξώπορτα και βρέθηκα να ατενίζω ένα πανέμορφο δάσος. Ο ουρανός γεμάτος με τα αχνά χρώματα της αυγής και σηκώνοντας το κεφάλι μου ψηλά ένιωσα απίστευτα μικρή καθώς κοίταζα τα πανύψηλα δέντρα. Και στην απόλυτη σιωπή του ονείρου μου άκουσα τον αέρα να  περνά απαλά μέσα από τις κορφές τους. Θυμάμαι πως ξύπνησα με ένα συναίσθημα ασφάλειας, ευφορίας και γαλήνης. Σαν να ανήκα εκεί.

Σαν να ήμουν σπίτι!

Ηταν σαν μια στιγμή επιφοίτησης και σύνδεσης  για εμένα. Μια μέρα έτσι θα ζω. Θα ανοίγω μια πόρτα και το δάσος θα είναι εκεί έξω! Μαζί με τη σιωπή  και την ασφάλεια του...Σαν το όνειρο να μου έδειξε το δρόμο.Εκεί είναι η απάντηση.Η απάντηση σε όλα. Στο δάσος, Στη στωικότητα και την αντοχή της φύσης. Στην εμπιστοσύνη που δείχνουν τα  δέντρα στον ουρανό και τη γη.

Αυτό αποφάσισα λοιπόν για την νέα δεκαετία που ήρθε. Πως θα συνδεθώ περισσότερο με την φύση γιατί την χρειάζομαι...και με αφορμή αυτό άρχισα να κάνω σκέψεις για αυτή την νέα δεκαετία!Πόσο μακριά φαντάζουν όλα, μα πόσο γρήγορα έρχονται! Έχει νόημα να κάνεις τόσο μακρινά όνειρα; Έχει νόημα να βάζεις τόσο μακρινούς στόχους;

Τις προάλλες βγήκα στον ταλαιπωρήμενο κήπο. Τα φυτά χρειάζονταν φροντίδα κι άρχισα  να ποτίζω, να καθαρίζω , να σκάβω το χώμα τους. Κι εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα πως κλαδεύω τα χρυσάνθεμα για να τα δω ανθισμένα τον Οκτώβριο. Είμαστε δέκα σχεδόν μήνες μακριά από το επόμενο άνθισμα τους κι όμως εγώ τα κλάδευα με ευλάβεια και σκεφτόμουν πως αυτή η μικρή στιγμή έκρυβε μέσα της μια πίστη! Πως το ταπεινό χρυσάνθεμο θα ανθίσει και πως εγώ θα είμαι εδώ για να γίνω μάρτυρας αυτού του ανθίσματος. Πάντα κρύβει μια αγωνία αυτό και μια εμπιστοσύνη ταυτόχρονα. Γιατί η φύση θα είναι εδώ και θα βρίσκει τον τρόπο να "ανθίζει".... 

Ηταν σαν τα κλαδεμένα χρυσάνθεμα κι οι φρεσκοφυτεμένοι βολβοί να μου έδωσαν την απάντηση τους. 

Ναι λοιπόν. Έχει νόημα το να οραματιζόμαστε και να κάνουμε μακρινά σχέδια κι όνειρα. Βοηθούν την ψυχή μας. Ενδυναμώνουν την πίστη και την ελπίδα μας. Μας κρατούν σε κίνηση, μας χαρίζουν κίνητρα.

Δεν ξέρω αν θα είμαι εδώ αύριο, ή σε δέκα χρόνια μα το μόνο που ξέρω είναι πως θα καλλιεργήσω αυτό το αύριο σαν να μου ανήκει. Και θα το καλλιεργήσω ζώντας ένα δημιουργικό τώρα. Γεμάτο με πνευματικότητα, δράση και ενέργεια. Δίνοντας ουσία και νόημα στις στιγμές. Αξιώνοντας την ζωή μέσα από την απλότητα και την καθαρότητα της. Δουλεύοντας με τον εαυτό μου. Παιδεύοντας κι εκπαιδεύοντας τον, καλλιεργώντας τον, για να είναι έτοιμος και σαν περάσουν τα χρόνια να μην σκεφτώ πως δεν εκμεταλεύτηκα τον χρόνο που είχα. Πως τον σπατάλησα και δεν μπήκα πιο βαθιά, δεν συνδέθηκα περισσότερο με στιγμές, με ανθρώπους, μα νοήματα κι έννοιες. Δεν μόχθησα όταν μπορούσα, δεν ασχολήθηκα όσο χρειαζόταν, δεν αφιέρωσα χρόνο στα μικρά για να μπορέσω μέσα από αυτά να κατακτήσω τα μεγάλα...Τα μεγάλα όνειρα μου που δεν είναι άλλα από την εσωτερική μου πληρότητα και την σύνδεση μου με τη φύση.

Εσείς θα διαβάσετε την ανάρτηση το πρωί, μα εγώ την γράφω  αργά το βράδυ. Κάθομαι μπροστά στον υπολογιστή μου, στο ταλαιπωρημένο τραπέζι της κουζίνας, με το τσάι μου που πια κρύωσε, κι ένα κερί αναμμένο. Οι υπόλοιποι κάθονται στο σαλόνι και συζητούν βλέποντας τηλεόραση. Φοράω ακουστικά και ακούω τους ήχους του πάγου.Με ηρεμούν οι ήχοι της φύσης. Να την πάλι... η αρχέγονη μήτρα... Το τραπέζι την κουζίνας το αγοράσαμε το 2000. Είναι κιόλας 20 χρονών. Ήμασταν νέο ζευγάρι τότε και θέλαμε να είναι απλό ξύλο. Όχι βαμμένο, όχι λακαρισμένο απλό ξύλο, να φαίνονται τα νερά κι οι ρόζοι. Το αγαπήσαμε σαν το είδαμε. Ηταν φθηνό σε προσφορά. Μέναμε σε ένα μικρό σπιτάκι και δεν χωρούσε καλά καλά, ήμασταν τόσο στριμωγμένα. Στο τραπέζι αυτό ζήσαμε απίθανα Κυριακάτικά και γιορτινά πρωινά. Γεμάτα με γέλια κι ανθρώπους γεύματα. Βραδιές με επιτραπέζια. Βραδιές χαρτοπαιξίας και σουαρέ τσαγιού με φίλες. Έχουν πέσει πάνω του κεριά αναμμένα. Έχει χαρακιές από μαχαίρια. Πάνω του έχουν πλαστεί τσουρέκια και ψωμιά, κουλουράκια και πίτες. Σε αυτό το τραπέζι έκανα τα πρώτα τους γεύματα οι γιοί μας. Γύρω του έχουν γίνει καυγάδες τρικούβερτοι κι έχουν σπάσει ποτήρια και πιάτα.Κάποια επίτηδες, κάποια κατά λάθος.  Εδώ έχουν κάνει τα παιδιά μας τα μαθήματα τους κι έχουμε κάνει εκατοντάδες κατασκευές. Έχει καεί από θερμόκολλα κι έχει γεμίσει λεκέδες και πληγές και σημάδια. Πως πάνω του, φάγαμε, ήπιαμε, ζήσαμε!
Δεν μπορούσαμε εκείνο το βράδυ που το αγοράσαμε και χαρούμενοι νιόπαντροι, άβγαλτοι κι απόλυτα αφελείς, να φανταστούμε τι θα μας χάριζε αυτό το τραπέζι! Τι θα σήμαινε αυτό το ξύλινο τραπέζι για εμάς. Ούτε πως τα είκοσι χρόνια θα κυλούσαν σαν νερό σαν μια στιγμή στο χρόνο. Μια στιγμή με χιλιάδες συναισθήματα κι εικόνες κι επιλογές. Χιλιάδες επιλογές!

Κλείνω λοιπόν με τα λόγια της λατρεμένης μου   Cheryl Strayed. Μια γυναίκα που θαυμάζω ως συγγραφέα κι ως άνθρωπο.
"Είσαι μια θνητή ύπαρξη, όπως κάθε άνθρωπος και κάθε έντομο, όπως η μαύρη αρκούδα και ο σολομός. Όλοι θα πεθάνουμε, αλλά μόνο κάποιοι από εμάς θα πεθάνουμε αύριο ή του χρόνου ή τον επόμενο μισό αιώνα. Και σε μεγάλο βαθμό δεν γνωρίζουμε ποιος από εμάς θα πεθάνει και για ποιο λόγο. Αυτό το μυστήριο δεν είναι η κατάρα της ύπαρξης μας, είναι το θαύμα. Είναι αυτά για τα οποία μιλούν οι άνθρωποι όταν αναφέρονται στον κύκλο της ζωής μέρος του οποίου είμαστε όλοι είτε το θέλουμε είτε όχι- οι ζώντες, οι πεθαμένοι, εκείνοι που γεννιούνται αυτή τη στιγμή και οι άλλοι που σβήνουν. Το να προσπαθήσεις να τοποθετήσεις τον εαυτό σου έξω από τον κύκλο δεν πρόκειται να σε σώσει από τίποτα. Δεν θα σε κρατήσει μακριά από το θρήνο σου ούτε θα προστατεύσει εκείνους που αγαπάς από το δικό τους θρήνο όταν εσύ θα έχεις φύγει. Δεν θα επεκτείνει τη ζωή σου ούτε θα την περιορίσει. Είσαι εδώ! Οπότε να είσαι εδώ. Είσαι καλά μαζί μας προς το παρόν.... "

Αγαπημένοι... Μια νέα χρονιά ξεκινά. Μια νέα δεκαετία! Αφήνουμε πίσω αυτό που γίναμε και πάμε να συναντήσουμε αυτό που θα γίνουμε. Και η δουλειά ξεκινά από τώρα, αρχίζοντας να δουλεύουμε σήμερα για αυτό που θα είμαστε σε δέκα χρόνια. Άραγε τι κορυφές θα έχουμε κατακτήσει;
Είμαστε εδώ λοιπόν για μια νέα ακόμη χρονιά μοιράσματος. Νέα ανάρτηση. Νέος μήνας. Νέα χρονιά...κι άλλα πολλά νέα μας περιμένουν φέτος μέσα από αυτό το blog. Έχω κατά νου να "ανοίξω" ιστορίες, που έλεγε κι ο παππούς μου.
Σας ευχαριστώ για όλα αυτά τα τα μοιράσματα.  Για όλη αυτή την εμπιστοσύνη. Για όλα τα ταξίδια που κάνουμε μαζί....και συνεχίζουμε....αγαπημένοι.
Συνεχίζουμε! Καλημέρα εκεί έξω!

                                                                                                             Κατερίνα